Στοιχεία-σοκ για το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος το 2009 ανακοίνωσε την Πέμπτη η Eurostat. Η επι τα χείρω αναθεώρηση των στοιχείων προκάλεσε τον απόλυτο εκτροχιασμό στις αγορές ομολόγων, μεγάλη πτώση στο Χρηματιστήριο και νέα υποβάθμιση από τη Moodys.
Σοκ στις αγορές προκαλούν τα στοιχεία για το έλλειμμα και το χρέος του 2009, που ανακοίνωσε την Πέμπτη η Κομισιόν και βάζουν νέο αστερίσκο στην αξιοπιστία της χώρας, την ώρα μάλιστα που οι ελεγκτές της ΕΕ και του ΔΝΤ κάνουν φύλλο και φτερό τα στοιχεία του προϋπολογισμού.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Eurostat, το περυσινό έλλειμμα διαμορφώθηκε περίπου μία μονάδα υψηλότερα από τις εκτιμήσεις του Προγράμματος Σταθερότητας στο 13,6%, ενώ η Επιτροπή διατηρεί επιφυλάξεις ότι μπορεί τελικά να είναι ακόμη μεγαλύτερο, στο 14,1%.
Όσο για το χρέος, η Eurostat το τοποθετεί στο 115,1% του ΑΕΠ, με προοπτική να φθάσει ακόμη και το 122%, όταν στο ΠΣΑ τοποθετείται στο 113,4%.
Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο έλλειμμα στην ευρωζώνη μετά την Ιρλανδία και το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος στην ευρωζώνη μετά την Ιταλία.
Η επι τα χείρω αναθεώρηση των στοιχείων, που εντείνει την εικόνα αναξιοπιστίας της χώρας, προκάλεσε τον απόλυτο εκτροχιασμό στις αγορές ομολόγων, με επιτόκια που ξεπερνούν ακόμη και το 10%. Τα spreads στη 10ετία έφθασαν στις 581 μονάδες βάσης, με το τελικό επιτόκιο στο 8,8%, στην 5ετία 729 μονάδες βάσεις, με επιτόκιο 9,36%, στην τριετία 950 μονάδες βάσης και επιτόκιο 9,9% και στη 2ετία 929 μονάδες βάσης και τελικό επιτόκιο 10,15%.
Στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, ο Γενικός Δείκτης Τιμών έκλεισε καταγράφοντας μεγάλες απώλειες της τάξεως του -3,91% και διαμορφώθηκε στις 1.860,76 μονάδες.
Οι ανακοινώσεις για έλλειμμα και χρέος έφεραν, όμως, και νέα υποβάθμιση από τη Moodys, που έριξε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στην κατηγορία Α3 από Α2, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέα υποβάθμιση μετά από 3 μήνες.
Η επικεφαλής αναλύτρια του οίκου Σάρα Κάρλσον σημειώνει πως “είναι απίθανο η αξιολόγηση να παραμείνει στο Α3, εκτός κι αν οι κινήσεις της κυβέρνησης μπορέσουν να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών και εξουδετερώσουν τις συνθήκες υψηλών επιτοκίων και χαμηλής ανάπτυξης, που μπορεί να υπονομεύσουν τη δυνατότητα της κυβέρνησης να μειώσει σε βιώσιμα επίπεδα το δημόσιο χρέος”.
Ο επικεφαλής του ΔΝΤ, που αναμένεται να συναντηθεί το Σαββατοκύριακο με τον Γιώργο Παπακωνσταντινου στην Ουάσινγκτον, έκανε λόγο για πολύ δύσκολη κατάσταση στην Ελλάδα, που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και ντόμινο στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο Ντομινικ Στρος Καν, μάλιστα, κάλεσε τους Έλληνες να λύσουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και να κατανοήσουν ότι “δεν υπαρχει ‘ασημενια σφαίρα’ για να το λύσει με ευκολο τρόπο”.
Από την πλευρά της Κομισιόν, ξεκαθαρίζεται ότι γίνεται προσπάθεια ο μηχανισμός να είναι έτοιμος για άμεση ενεργοποίηση, την ώρα που ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε εξακολουθεί να δηλώνει ότι η Ελλάδα δεν θα ζητήσει τη βοήθεια μέχρι τα μέσα Μαϊου.
Τι φέρνει στην πράξη η αναθεώρηση;
Στον επανασχεδιασμό των δημοσιονομικών μέτρων τουλάχιστον της επόμενης διετίας, με μεγαλύτερες περικοπές δαπανών και ενδεχομένως νέα φορολογικά μέτρα, υποχρεώνεται το οικονομικό επιτελείο, μετά την αναθεώρηση των στοιχείων του περσινού ελλείμματος.
Εάν η Κομισιόν δεν παρατείνει το χρονικό διάστημα της προσαρμογής, το 2011 και το 2012 θα πρέπει να ενταθούν οι ρυθμοί σε σχέση με το αρχικό σχέδιο, ακόμα κι αν ο φετινός στόχος για προσαρμογή 4 μονάδων παραμένει ο ίδιος.
Όπως ξεκαθάρισε την Πέμπτη ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, “η κυβέρνηση έχει ήδη υιοθετήσει όλα τα αναγκαία και πρόσθετα μέτρα, που συνολικά ξεπερνούν το 6% του ΑΕΠ, για την εξασφάλιση αυτού του στόχου και προχωρά με ταχύτατους ρυθμούς στην εξειδίκευση και υλοποίηση όλων των πολιτικών και διαρθρωτικών αλλαγών που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης για τη μείωση του ελλείμματος και του χρέους, την ανάταξη της οικονομίας, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία μιας νέας πορείας βιώσιμης ανάπτυξης”.
Η συζήτηση για το νέο “πακέτο” μέτρων θα ξεκινήσει τον Ιούνιο στη συνεδρίαση του ECOFIN και αφού θα έχει προηγηθεί η ενημέρωση από την ελληνική κυβέρνηση για τις παρεμβάσεις που πρόκειται να κάνει, όπως υποχρεώνεται με βάση τις διαδικασίες της αυστηρής επιτήρησης.
Επί τάπητος αναμένεται να τεθεί η διατήρηση του “παγώματος” μισθών και συντάξεων για τουλάχιστον ένα έτος, νέες οι μεγαλύτερες περικοπές επιδομάτων στο δημόσιο τομέα, “πάγωμα” προσλήψεων και το 2011, νέες περικοπές επιχορηγήσεων σε ασφαλιστικά ταμεία και Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, ενώ δρομολογημένη είναι η αύξηση των αντικειμενικών αξιών που θα φέρει επιβαρύνσεις όχι μόνο στην αγορά, αλλά και στην κατοχή ακινήτων.
Μετά την αναθεώρηση του ελλείμματος το 2009, η μαύρη τρύπα διαμορφώνεται στα 33,5 δισ. ευρώ, δηλαδή διευρύνεται κατά περίπου 3,3 δισ. ευρώ. Έτσι, ενώ το σενάριο της 3ετούς προσαρμογής του Προγράμματος Σταθερότητας προβλέπει μείωση του ελλείμματος κατά 4 μονάδες φέτος, κατά 3,1 μονάδες το 2011 και κατά 2,8 μονάδες το 2012, τα νέα δεδομένα υποχρεώνουν σε μεγαλύτερη προσαρμογή κατά 2,1 δισ ευρώ το 2011, δηλαδή κατά 4 μονάδες και κατά 1,2 δισ ευρώ το 2012 δηλαδή κατά 3,3 μονάδες.
