Πολλαπλά μηνύματα προς την Άγκυρα έστειλε ο Γ. Παπανδρέου από το Ερζερούμ της Τουρκίας. Τρίωρο τετ-α-τετ με τον Ερντογάν, συνάντηση με συμβολισμό στα εγκαίνια του σταδίου της πόλης και ιστορική ομιλία στη σύνοδο των Τούρκων πρέσβεων.
Πολλαπλά μηνύματα προς την Αγκυρα έστειλε την Παρασκευή ο Γιώργος Παπανδρέου από το Ερζερούμ της Τουρκίας. Ο κ. Παπανδρέου είχε ένα τρίωρο τετ-α-τετ με τον Ταγίπ Ερντογάν, θερμή συνάντηση μαζί του στα εγκαίνια του σταδίου της πόλης, ενώ στη συνέχεια έγινε ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που μίλησε -ως μοναδικός προσκεκλημένος- στη σύνοδο των Τούρκων πρέσβεων.
Ο Γιώργος Παπανδρέου διακήρυξε ότι ο ελληνικός λαός θέλει ειρήνη και όχι σύγκρουση. Τόνισε, ωστόσο, πως η ειρηνική συνύπαρξη έχει προϋποθέσεις κι έθεσε ανοιχτά το θέμα των τουρκικών υπερπτήσεων στο Αιγαίο, ενώ μίλησε και για την υφαλοκρηπίδα, το Κυπριακό, τους λαθρομετανάστες, το Πατριαρχείο, τη μειονότητα και ζήτησε κοινές λύσεις.
Όλα αυτά, μέσα σ’ ένα κλίμα φιλικό και ιδιαίτερα θερμό, παρά… το ψύχος που επικρατούσε στην πόλη, με τον Ελληνα πρωθυπουργό να αποκαλεί “καρντάση” -δηλαδή “αδελφό”- τον Τούρκο ομόλογό του και τον τελευταίο να ανταποδίδει αναλόγως.
Στη συνάντηση με τους Τούρκους πρέσβεις
“Θέλουμε ειρήνη και όχι σύγκρουση” είπε ο κ. Παπανδρέου μιλώντας ενώπιον των 180 Τούρκων πρέσβεων και έθεσε μία προς μία τις ελληνοτουρκικές διαφορές, τονίζοντας ότι πρέπει να σταματήσει να υπάρχει καχυποψία μεταξύ των δύο χωρών και να γίνει προσπάθεια για να βρεθούν κοινά αποδεκτές λύσεις.
Για τις υπερπτήσεις στο Αιγαίο είπε: “Την παραμονή της άφιξής μου στην Τουρκία, οκτώ αεροσκάφη της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας πέταξαν πάνω από το Αγαθονήσι, ένα μικρό ελληνικό νησί, με 150 κατοίκους. Οκτώ αεροσκάφη παραβίασαν την ελληνική κυριαρχία. Γιατί; Ποιο είναι το νόημα; Τι προσπαθεί να αποδείξει η Τουρκία; Αυτές οι ενέργειες δεν θα αλλάξουν το καθεστώς στο Αιγαίο, να είστε βέβαιοι γι’ αυτό. Μπορεί να έχουν γίνει πια ρουτίνα για την Τουρκία. Μη νομίζετε, όμως, ότι έχουν γίνει ρουτίνα για την Ελλάδα. Κάθε τέτοια ενέργεια θέτει ένα ερώτημα στους Έλληνες, αν η Τουρκία έχει αποφασίσει να δημιουργήσει διαφορετικές σχέσεις με την Ελλάδα”.
“Δεν θα πρέπει να αφήσουμε το τυχαίο να καθορίσει τις σχέσεις μας” επισήμανε ο κ. Παπανδρέου και έθεσε το θέμα της επίλυσης της υφαλοκρηπίδας, λέγοντας: “Είναι πολυτέλεια επικίνδυνη, να μη λύνουμε π.χ. τη διαφορά μας στη θάλασσα, που αφορά στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Αυτή η διαφορά αποτέλεσε την αφετηρία της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης στις αρχές της δεκαετίας του ’70 και συνεχίζει να αποτελεί το κύριο πρόβλημα στις διμερείς μας σχέσεις”.
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο κ. Παπανδρέου είπε πως όλες οι πλευρές πρέπει να ενώσουν τις προσπάθειές τους για να επιλυθεί. “Χρειάζεται νέα προσπάθεια, νέα αποφασιστικότητα, για να γίνουν τα βήματα που απομένουν. Όχι ημίμετρα” σημείωσε, στέλνοντας ταυτόχρον ακαι σαφές μήνυμα πως “η διεθνής κοινότητα δεν πρόκειται να νομιμοποιήσει μια εισβολή και η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί, όσο συνεχίζεται η κατοχή”.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε πολλές φορές προς τους Τούρκους πρέσβεις πως έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στον κ. Ερντογάν και τις προσπάθειες που κάνει για να βελτιωθεί το κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Από την πλευρά του, ο Ταγίπ Ερντογάν απέφυγε να αναφερθεί ευθέως στις υπερπτήσεις των τουρκικών μαχητικών, παρότι μάλιστα η αναφορά στις παραβιάσεις αντιμετωπίστηκε με έκπληξη από τα τουρκικά ΜΜΕ.
“Πρέπει να επενδύσουμε στην παιδεία και όχι στους εξοπλισμούς. Να ξεπεράσουμε τις διαφορές μας χτίζοντας δρόμους και όχι γκρεμίζοντας. Εναντιωνόμαστε σε όσους σκοτώνουν παιδιά και κατασευάζουν όπλα μαζικής καταστροφής. Εμείς θέλουμε να επενδύσουμε στην ειρήνη” δήλωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, πάντως, έκανε ειδική αναφορά στο Κυπριακό, απαντώντας έτσι στον Γ. Παπανδρέου. “Αυτό που πρέπει να γίνει -είπε- είναι να μαζευτούμε γύρω από ένα τραπέζι, όλοι μας, και ο κ. Ερογλου και ο κ. Παπανδρέου και εγώ, μαζί με την εγγυήτρια χώρα την Αγγλία και να συμπεριλάβουμε και έναν εκπρόσωπο της ΕΕ εάν το επιθυμεί. Να κάτσουμε όλοι μαζί και να εργαστούμε επ’ αυτού. Αυτό μπορεί να γίνει υπό την αιγίδα του ΟΗΕ”.
Λίγο αργότερα, στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο Τούρκος πρωθυπουργός αναφέρθηκε στο θέμα του μουφτή στη Δ. Θράκη, εστιάζοντας στην ανάγκη αμοιβαίων κινήσεων καλής θέλησης. “Όσο λάθος θα είναι για εμάς να ορίσουμε Πατριάρχη εδώ, άλλο τόσο θα είναι λάθος να διορίζεται ο μουφτής στη Δυτική Θράκη. Δεν είναι σωστό. Και όσοι ζουν στη Δυτική Θράκη δεν δέχονται τον διορισμό του μουφτή. Πρέπει επομένως να δουλέψουμε και οι δύο πλευρές πάνω σε αυτά τα θέματα με αλληλεγγύη” επισήμανε.
Στα εγκαίνια του σταδίου του Ερζερούμ
Μπροστά σε 10.000 θεατές που τους καταχειροκροτούσαν και σε μια κίνηση με σαφή συμβολισμό, Παπανδρέου και Ερντογάν εγκαινίασαν μαζί το νέο στάδιο στο οποίο θα διεξαχθούν οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες των πανεπιστημίων.
Στον σύντομο χαιρετισμό του, ο κ. Παπανδρέου δεσμεύτηκε ότι η Ελλαδα θα υποστηρίξει την υποψηφιότητα της Τουρκίας για τη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020 και ότι είναι “ανά πάσα στιγμή έτοιμη να προσφέρει την πολύτιμη τεχνογνωσία από τους Αγώνες της Αθήνας του 2004”, κάτι που προκάλεσε τον ενθουσιασμό των Τούρκων φιλάθλων.
“Κάνουμε μεγάλες προσπάθειες να καταστήσουμε το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης και φιλίας και έχουμε και αποτελέσματα” είπε μεταξύ άλλων στη δική του ομιλία ο Τούρκος πρωθυπουργός.
Ο κ. Ερντογάν χάρισε συμβολικά στον κ. Παπανδρέου ένα ζευγάρι πέδιλα και ένα μπουφάν του σκι, ενώ τα δώρα του Έλληνα πρωθυπουργού ήταν ένα κομπολόι από κερχιμπάρι κι ένα γλυπτό από το μουσείο Μπενάκη με δύο χέρια ενωμένα.
