Στο “τιμόνι” ο στρατός

Την παραίτηση του Χόσνι Μουμπάρακ από την προεδρία της Αιγύπτου ανακοίνωσε το απόγευμα της Παρασκευής ο αντιπρόεδρος Σουλεϊμάν, με τηλεοπτικό διάγγελμα, λέγοντας ότι η διακυβέρνηση της χώρας ανατίθεται στο ανώτατο στρατιωτικό συμβούλιο.

 

"Ο πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ αποφάσισε να παραιτηθεί από το αξίωμα του προέδρου της Αιγύπτου και να αναθέσει τις υποθέσεις της χώρας στο ανώτατο συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων…" δήλωσε ο Σουλεϊμάν.

 

Η λακωνική ανακοίνωση του αντιπροέδρου Σουλεϊμάν έγινε δεκτή με ζητωκραυγές και χορούς από το πλήθος στην πλατεία Ταχρίρ. Έξω από το προεδρικό μέγαρο στήθηκε πανηγύρι, το ίδιο και στο μέγαρο της κρατικής τηλεόρασης. Κάτω από τις κάννες των τανκ, ο κόσμος ανέμιζε σημαίες, αρκετοί έκλαιγαν από τη χάρα τους.

 

Έξαλλοι ήταν οι πανηγυρισμοί και στην Αλεξάνδρεια και άλλες πόλεις, όπου από το πρωί διαδήλωναν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, οργισμένοι από το διάγγελμα που απηύθυνε το βράδυ της Πέμπτης ο Μουμπάρακ, κάνοντας γνωστό ότι μεταβίβαζε προσωρινά τις εξουσίες στον αντιπρόεδρο, αλλά διατηρούσε τον τίτλο του προέδρου.

 

Στο διάγγελμα αυτό, ο Χόσνι Μουμπάρακ χαρακτήριζε δίκαια και τίμια τα αίτηματα των διαδηλωτών, παραδέχόταν ότι έγιναν λάθη και υποσχόταν τιμωρία των υπευθύνων, λέγοντας ότι "το αίμα των αθώων δεν χύθηκε άδικα". Διακήρυττε ότι "γεννήθηκε και θα πεθάνει στην πατρίδα του" και υιοθετούσε καταγγελτική γλώσσα κατά των ξένων παρεμβάσεων.

 

Μετά την παραίτηση Μουμπάρακ, το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων, που δηλώνει εγγυητής της ομαλότητας και της διαδικασίας προς τις εκλογές, εξέδωσε ανακοινωθέν κάνοντας γνωστό ότι "θ' ανακοινώσει αργότερα αποφάσεις και δηλώσεις αναφορικά με τα μέτρα και τις ενέργειες που θ' ακολουθήσουν". "Μόνη επιλογή είναι η αποδεκτή από το λαό νομιμότητα" επισήμανε ο εκπρόσωπος και απέτισε φόρο τιμής στον Χόσνι Μουμπαρακ, αλλά και στα θύματα της εξέγερσης και  μάλιστα με στρατιωτικό χαιρετισμό.

 

Το πλαίσιο για τον ρόλο του στρατού στο επόμενο διάστημα είναι ασαφές. Σύμφωνα με το δίκτυο Αλ Αραμπίγια ο στρατός θα ανακοινώσει τη διάλυση των δύο σωμάτων της Βουλής και του υπουργικού συμβουλίου και θα θέσει επικεφαλής του Ανωτάτου Συμβουλίου τον πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Προς το παρόν, σύμφωνα με το Reuters, επικεφαλής του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου είναι ο υπουργός Άμυνας, ο οποίος είναι ανώτατος αξιωματικός.
 

 

Όπως μετέδιδε από το απόγευμα η κρατική τηλεόραση της χώρας, σύμφωνα με Αιγύπτιους αξιωματούχους, ο Χόσνι Μουμπάρακ αναχώρησε το μεσημέρι της Παρασκευής από το Κάιρο, μαζί με την οικογένειά του, με προορισμό το θέρετρο Σαρμ Ελ Σεϊχ στην Ερυθρά Θάλασσα.

 

Ηγετικά στελέχη της αντιπολίτευσης δίνουν έμφαση στην ανάγκη συνεργασίας του στρατού με τον λαό για τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι ζήτησαν "ασφαλή και σταθερή μετάβαση της εξουσίας σε μια κυβέρνηση καθοδηγούμενη από πολίτες", να εκπονηθεί Σύνταγμα που θα εγγυάται ελευθερία και σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να συγκροτηθεί μια πολιτική κυβέρνηση από τεχνοκράτες που θα οδηγήσει σε ελεύθερες εκλογές.

 

Ο Αιγύπτιος Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι, πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας που ηγήθηκε τις πρώτες ημέρες της κρίσης κάποιων κινήσεων της αντιπολίτευσης, δήλωσε στο Reuters: "Περιμέναμε για δεκαετίες αυτή την ημέρα. Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με το στρατό για να προετοιμάσουμε δίκαιες και ελεύθερες εκλογές. Περιμένω με ανυπομονησία τη μεταβατική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας ο στρατός θα μοιράζεται την εξουσία με το λαό".

 

O γ.γ. του Αραβικού Συνδέσμου και πρώην ΥΠΕΞ του Μουμπάρακ, επίσης Αιγύπτιος, Αμρ Μούσα, δήλωσε βέβαιος ότι η χώρα του θα επιλέξει το σωστό δρόμο. "Η λευκή επαντασταση είναι ένα νεο κεφάλαιο στην ιστορία της Αιγύπτου και η παραίτηση Μουμπάρακ αποτελεί μια μεγάλη ευκαρία για τον λαο" είπε.

 

Αντιδράσεις στο εξωτερικό

 

"Οι Αιγύπτιοι έκαναν σαφές ότι τίποτα λιγότερο από την αυθεντική δημοκρατία δεν θα οδηγήσει προς τα εμπρος. Ο στρατός λειτούργησε με πατριωτισμό και με ευθύνη ως προστάτης του κράτους και τωρα θα πρέπει να διασφαλίσει μια μετάβαση με αξιοπιστία, στα μάτια του αιγυπτιακου λαού" δήλωσε σε διάγγελμα ο Μπαράκ Ομπάμα.

 

Ο Αμερικανός πρόεδρος κάλεσε τον στρατό "να προστατεύσει τα δικαιώματα των πολιτών, να άρει την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, να αναθεωρήσει το Σύνταγμα και άλλους νόμους ώστε η αλλαγή να είναι αμετάκλητη και να χαραξει το δρόμο για δικαιες και ελεύθερες εκλογές". 

 

Όπως είπε ο σύμβουλος του Ομπάμα σε θέματα εθνικής ασφάλειας, ο πρόεδρος βρισκόταν σε συνάντηση με συνεργάτες του που ασχολούνται με θέματα εσωτερικής πολιτικής όταν ενημερώθηκε από τον ίδιο ότι ο Σουλεϊμάν απευθύνει διάγγελμα. Περιέγραψε, μάλιστα, πως ο Ομπάμα βγήκε από το γραφείο του και παρακολούθησε στην τηλεόραση το διάγγελμα του Σουλεϊμάν. Το Πεντάγωνο πληροφόρησε και αυτό με επίσημη διαρροή ότι δεν είχε επίσημη πληροφόρηση για την πρόθεση Μουμπάρακ να παραιτηθεί. 

 

Συγκρατημένη ήταν η αντίδραση της Μόσχας, κατά την πάγια στάση της από την αρχή της κρίσης στην Αίγυπτο. Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε τις εξελίξεις ως αποτέλεσμα εσωτερικής διαδικασίας μεταξύ των βασικών πολιτικών δυνάμεων στη χώρα, αποφεύγοντας να κάνει οποιαδήποτε αναφορά στον στρατό.

 

Από ευρωπαϊκής πλευράς, η πρώτη αντίδραση ήρθε από τη Γερμανία, με τον υπουργό Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε να δηλώνει: "Χαιρετίζω την απόφαση του Αιγύπτιου προέδρου να παραιτηθεί. Ανοίγει τον δρόμο για τον εκδημοκρατισμό. Αποτελεί μια νέα ευκαιρία για μια νέα αρχή και θεωρούμε ότι αυτός ο εκδημοκρατισμός πρέπει να οδηγήσει στην ειρήνη στην Αίγυπτο και σε όλη την περιοχή".

 

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δήλωσε πως η Αίγυπτος έχει μια πολύτιμη ευκαιρία και πρέπει να χτίσει μια ανοιχτή δημοκρατική κοινωνία.

 

Κοινή συνισταμένη των αντιδράσεων των Ευρωπαίων ηγετών είναι η επιθυμία για ομαλές εξελίξεις, αλλά και η επιφυλακτικότητα για τους στρατιωτικούς που αναλαμβάνουν τη διακυβέρνηση της χώρας.

 

"Ελπιζουμε για μια ομαλή μετάβαση στη Δημοκρατία" ανέφερε εκπρόσωπος της κυβέρνησης το Ισραήλ, θυμίζοντας πως πρέπει να τηρηθεί η συνθήκη ειρήνης του '79 του Καμπ Ντέιβιντ.

 

Από τις αρραβικές χώρες, πρώτη τοποθετήθηκε η κυβέρνηση του Κατάρ, που χαρακτήρισε τη μεταβίβαση της εξουσίας στο στρατιωτικό συμβούλιο "ένα θετικό βήμα προς την εκπλήρωση των προσδοκιών του αιγυπτιακού λαού που επιθυμεί τη δημοκρατία, τις μεταρρυθμίσες και μία αξιοπρεπή ζωή".

 

Η ελβετική κυβέρνηση ανακοίνωσε αργά το βράδυ ότι έδωσε διαταγή να παγώσουν άμεσα τυχόν λογαριασμοί του Χόσνι Μουμπάρακ και μελών της οικογένειάς του στην Ελβετία.

 

Ο Έλληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου τονίζει ότι "ο αιγυπτιακός λαός γράφει σήμερα την ιστορία του" και προσθέτει: "Είναι ώρα εθνικής συνεννόησης. Σε πνεύμα ειρηνικό και επιδίωξης μεγάλων συναινέσεων για το μέλλον της χώρας. Με ανοικτές διαδικασίες, αντιπροσωπευτικό διάλογο και προσήλωση σε ένα υψηλό σκοπό. Την οικοδόμηση ισχυρού και βιώσιμου δημοκρατικού συστήματος. Τον σεβασμό των οικουμενικών δικαιωμάτων. Την ανάδειξη μιας νέας, ισχυρής και σταθερής Αιγύπτου, που θα αποτελεί πρότυπο για ολόκληρη την περιοχή".

 

"Η Ελλάδα -καταλήγει ο κ. Παπανδρέου- θα σταθεί αλληλέγγυα δίπλα στον αιγυπτιακό λαό, καθώς συνεχίζει το δρόμο του προς τη Δημοκρατία. Με τη φίλη γείτονα χώρα και με τον αιγυπτιακό λαό μας συνδέουν ισχυροί και ιστορικοί δεσμοί. Είμαστε πάντα έτοιμοι να συμβάλλουμε με σεβασμό στην δημοκρατική τους πορεία που σήμερα ξεκινά".