Νέα δεδομένα για την ελληνική οικονομία δημιουργεί η συμφωνία-ανάσα που επετεύχθη στο Eurogroup, για την εκταμίευση της δόσης των 43,7 δισ. ευρώ για την Ελλάδα, αλλά και για σημαντική μείωση του χρέους.
Νέα δεδομένα για την ελληνική οικονομία δημιουργεί η συμφωνία-ανάσα που επετεύχθη στο Eurogroup. Μετά από 12 ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων, Ευρωπαίοι και ΔΝΤ κατέληξαν τελικά σε πολιτική συμφωνία για την εκταμίευση της δόσης των 43,7 δισ. ευρώ για την Ελλάδα, αλλά και για σημαντική μείωση του χρέους.
Χρειάστηκε να γίνουν υποχωρήσεις και από τις δύο πλευρές, ώστε και το Ταμείο να δεχθεί υψηλότερο στόχο χρέους για το 2020, αλλά και η Γερμανία να πει το "ναι" για γενναία μείωση των επιτοκίων.
Σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η εκταμίευση της δόσης θα γίνει τμηματικά και συγκεκριμένα:
Τα 34,4 δισ. ευρώ θα εκταμιευθούν έως τις 13 Δεκεμβρίου, με τα 10,6 δισ. να κατευθύνονται για κάλυψη ελλειμμάτων και 23,8 δισ. για ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών με ομόλογα του EFSF
Tα υπόλοιπα 9,3 δισ. ευρώ θα εκταμιευθούν σε 3 δόσεις έως τον Μάρτιο του 2013, εφόσον τηρηθεί το πρόγραμμα και επιτυγχάνονται οι στόχοι, όπως για παράδειγμα το φορολογικό νομοσχέδιο που πρέπει να ψηφιστεί τον Ιανουάριο.
Η συμφωνία για την Ελλάδα περιλαμβάνει:
Μείωση των επιτοκίων κατά 100 μ.β. στα δάνεια 1ου Μνημονίου
Μείωση 10 μ.β. στην προμήθεια για τις εγγυήσεις του EFSF
15ετή επιμήκυνση σε διμερή και δάνεια του EFSF
Μεταφορά κερδών ΕΚΤ – κεντρικών τραπεζών από την κατοχή τους στα ελληνικά ομόλογα
Επαναγορά ελληνικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά σε τιμές που δεν μπορούν να υπερβαίνουν εκείνες της 23ης Νοεμβρίου.
Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι το χρέος θα μειωθεί κατά 40 δισ. ευρώ στο 124% ΑΕΠ το 2020, ενώ αναμένεται να πέσει κάτω από 110% ΑΕΠ το 2022.
Πάντως, η συμφωνία περιλαμβάνει και αυστηρή εποπτεία με αυτόματους μηχανισμούς περικοπής δαπανών σε περίπτωση αποκλίσεων, αλλά και Ειδικό Λογαριασμό για την εξυπηρέτηση του χρέους όπου η ελληνική κυβέρνηση θα μεταφέρει:
Τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις
Τα πρωτογενή πλεονάσματα που προβλέπονται στον προϋπολογισμό, καθώς και
Το 30% του υπερβάλλοντος πρωτογενούς πλεονάσματος, εφόσον αυτό επιτυγχάνεται.
"Κλειδί" για το "ναι" του ΔΝΤ ήταν η δέσμευση των Ευρωπαίων ότι θα εξετάσουν -εάν χρειαστεί- περαιτέρω μέτρα για τη μείωση του χρέους όταν η Ελλάδα πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα, με ό,τι συνεπάγεται αυτό και για κούρεμα του χρέους.
Το ΔΝΤ αναμένεται να συνεδριάσει για να εγκρίνει την εκταμίευση της δόσης αμέσως μόλις έχει σαφή εικόνα για το τι θα αποδώσει το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων.
Στην πραγματική οικονομία
Με την έγκριση εκταμίευσης των πρώτων 34,4 δισ ευρώ η αγορά αναμένεται να πάρει τις πρώτες ανάσες ρευστότητας, μετά από την πολύμηνη αναμονή της δόσης. Στοίχημα, πλέον, του οικονομικού επιτελείου είναι η αναθέρμανση της πραγματικής οικονομίας και η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, που αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο και για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Από τη δόση θα εξοφληθεί μέρος των οφειλών του Δημοσίου και σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, για το 2012 προορίζονται 3,5 δισ. ευρώ.
Προϋπόθεση για την αποκατάσταση των επιπέδων ρευστότητας χαρακτηρίζεται από το οικονομικό επιτελείο και η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, που θα απορροφήσουν 23,8 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, μετά από την επίτευξη συμφωνίας ανοίγει ο δρόμος για την ανάκτηση της πρόσβασης των τραπεζών στο Ευρωσύστημα, που επιτρέπει την άντληση φτηνότερου χρήματος. Είναι ενδεικτικό ότι η άντληση ρευστού από τον Έκτακτο Μηχανισμό έχει επιβαρύνει τις τράπεζες με 2 δισ. ευρώ.
Η άρση της αβεβαιότητας αναμένεται ότι θα ενισχύσει την τάση της επιστροφής των καταθέσεων, που χαρακτηρίζεται "κλειδί" για την αποκατάσταση της ρευστότητας και την αύξηση των χορηγήσεων.
Προβληματισμός υπάρχει, πάντως, μεταξύ των τραπεζικών παραγόντων για το σφόδρα πιθανό ενδεχόμενο να συμμετάσχουν οι ελληνικές τράπεζες στην επαναγορά χρέους, κάτι που αποτυπώθηκε και στην αρνητική αντίδραση του τραπεζικού δείκτη στο Χρηματιστήριο.
Δηλώσεις εταίρων
Ζαν Κλοντ Γιούνκερ: Φτάσαμε σε πολιτική συμφωνία για την επόμενη δόση προς την Ελλάδα. Δεν πρόκειται μόνο για χρήματα, είναι προοπτική ενός καλύτερου μέλλοντος για τον ελληνικό λαό και ολόκληρη την Ευρωζώνη. Το Eurogroup θέλει να τονίσει, ωστόσο, ότι τα οφέλη των πρωτοβουλιών των μελών της Ευρωζώνης θα περιέλθουν στην Ελλάδα με καλή πίστη και με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν πιστά από τη χώρα τα μέτρα όπως αυτά συμφωνήθηκαν στο πρόγραμμα και στην μετά το πρόγραμμα περίοδο εποπτείας.
Βόλφκανγκ Σόιμπλε: "Όταν η Ελλάδα φθάσει σε πρωτογενές πλεόνασμα και εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της θα διαπραγματευόμαστε και θα αποφασίζουμε για επιπλέον μέτρα μείωσης του χρέους. Αυτό είναι το βασικό πλαίσιο όσως αποφασίσαμε και το οποίο θα έρθει προς ψήφιση στην γερμανική Βουλή".
Πιερ Μοσχοβισί: "Η Ελλάδα εφαρμόζει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Πήρε τολμηρές και δύσκολες δημοσιονομικές αποφάσεις και πρέπει να σκεφτούμε τον ελληνικό λαό. Κι εμείς πρέπει να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας".
Κριστίν Λαγκάρντ: "Δεν υπάρχει καμία απολύτως πρόθεση να αποχωρήσουμε από το πρόγραμμα. Αντιλαμβάνεστε, όμως, ότι για να εκτιμηθεί το ποσοστό της μείωσης του χρέους που θα προέλθει από την επαναγορά του χρέους πρέπει πρώτα να επιτευχθεί. Συμφωνώ μαζί σας ότι όσο λιγότερο μιλάμε για την επαναγορά τόσο καλύτερα ως προς τις τιμές. Δεν θα επεκταθώ περισσότερο επ' αυτού".
Ελληνικές αντιδράσεις
Ο Αντώνης Σαμαράς, με διάγγελμά του προς τον ελληνικό λαό, τόνισε ότι η συμφωνία διασφαλίζει την παραμονή της χώρας στο ευρώ, επιβραβεύει τις θυσίες του λαού και ανοίγει το δρόμο για ρευστότητα στην αγορά και ανάπτυξη, ενώ δεσμεύθηκε ότι δεν θα ληφθούν άλλα επώδυνα μέτρα.
Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας είπε ότι η συμφωνία "θα βοηθήσει την Ελλάδα διότι την κρατά στο ευρώ" και πρόσθεσε: "Αποφεύγουμε τη χρεοκοπία επομένως τώρα έχουμε χρόνο να σκεφτούμε θετικά για την ανάπτυξη, το κοινωνικό κράτος, αλλά και την εφαρμογή των δύσκολων αποφάσεων που πήραμε".
Νέα αφετηρία και αποφασιστικό βήμα για την παραμονή της χώρας στο ευρώ χαρακτηρίζουν την απόφαση του Εurogroup Ευάγγελος Βενιζέλος και Φώτης Κουβέλης.
Για λύση χωρίς βιώσιμο σχέδιο κάνει λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ και ζητεί συζήτηση αρχηγών στη Βουλή για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, ενώ επικριτικά απέναντι στις εξελίξεις στέκονται και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης.
