Για την Ευρώπη του σήμερα και το ενιαίο νόμισμα, την Ελλάδα και τον Αλέξη Τσίπρα, μιλά σε αποκλειστική του συνέντευξη στην εκπομπή "Ανατροπή" και στον Γιάννη Πρετεντέρη ο Μπέπε Γκρίλο. Ο Ιταλός κωμικός και πολιτικός μιλά ακόμη για το κίνημα "Πέντε Αστέρια" του οποίου ηγείται, τις θέσεις του και την απόφασή του να ασχοληθεί με την πολιτική, ενώ διατυπώνει ανοιχτά την αρνητική του γνώμη για τον Ρέντσι, τον Μπερλουσκόνι και τη Μέρκελ.
Για την Ευρώπη του σήμερα και το ενιαίο νόμισμα, την Ελλάδα και τον Αλέξη Τσίπρα, μιλά σε αποκλειστική του συνέντευξη στην εκπομπή "Ανατροπή" και στον Γιάννη Πρετεντέρη ο Μπέπε Γκρίλο. Ο Ιταλός κωμικός και πολιτικός μιλά ακόμη για το κίνημα "Πέντε Αστέρια" του οποίου ηγείται, τις θέσεις του και την απόφασή του να ασχοληθεί με την πολιτική, ενώ διατυπώνει ανοιχτά την αρνητική του γνώμη για τον Ρέντσι, τον Μπερλουσκόνι και τη Μέρκελ.
Ο Μπέπε Γκρίλο δηλωνει ότι "το ευρώ είναι μια ψευδαίσθηση που εμφανίστηκε ξαφνικά" και τάσσεται υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος για να υπάρξει άμεση εξόδος της Ιταλίας από το κοινό νόμισμα, τονίζοντας ότι η παραμονή σε αυτή την κατάσταση "είναι τρομακτική" και χαρακτηρίζοντας την περίπτωση της Ελλάδας ως "καθρέπτη". "Μέσα σε αυτό το οικονομικό μοντέλο της ΕΕ, έτσι όπως είναι, δεν υπάρχει λύση ούτε για την Ελλάδα ούτε για την Ιταλία. Καμία" αναφέρει και σημειώνει πως "η επιστροφή στη δραχμή ή για εμάς στη λιρέτα δεν είναι τραυματική".
Ο Γκρίλο διατυπώνει την άποψη ότι μπορεί να υπάρχει κοινό νόμισμα για κάποιες συναλλαγές, αλλά κάθε χώρα "να διατηρήσει τη νομισματική της κυριαρχία, τη δυνατότητα να τυπώνει χρήμα, να διαχειρίζεται το δημοσιονομικό της σύστημα μέσω μιας εθνικής τράπεζας" και εκφράζει την απορία του πώς ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να είναι μακριά απ' αυτές τις βασικές αρχές.
Σημειώνει, πάντως, ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός "κάνει σπουδαία δουλειά" και αναφέρει πως "κάνει ένα τεράστιο έργο διαμεσολάβησης για να συμβιβάσει κάποιες καταστάσεις για τις οποίες δεσμεύτηκε στους Έλληνες", διατυπώνοντας όμως την αμφιβολία του για το αν ο Αλέξης Τσίπρας θα προχωρήσει.
Για τον Ματέο Ρέντσι λέει ότι δεν ανήκει ούτε στην Αριστερά ούτε στη Δεξιά, αλλά "τοποθετήθηκε στη θέση του από τις χρηματαγορές και τις τράπεζες" και μιλά για ένα σύστημα που προωθείται απ' την τρόικα και στο οποίο δεν έχουν κανέναν λόγο οι Ιταλοί πολίτες.
Για την Άγκελα Μέρκελ διατυπώνει την άποψη ότι "είναι εκεί για να διαχειριστεί με επιτυχία την οικονομία της χώρας της, μια οικονομία που ξεζούμισε τις οικονομίες άλλων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας".
Ο Μπέπε Γκρίλο δηλώνει ότι μόνο τα "Πέντε Αστέρια" μπορούν να φέρουν στην Ιταλία μια αλλαγή, να κάνουν "ουσιαστική στροφή για τη χώρα που έχει ακόμη τεράστιες δυνατότητες", χαρακτηρίζοντας το κίνημα "λαϊκίστικο", σημειώνοντας ότι ο λαϊκισμός "είναι η υψηλότερη έκφραση της πολιτικής που ξεκινάει απ'το λαό, από χαμηλά".
Ο Γκρίλο βλέπει ομοιότητες ανάμεσα στα "Πέντε Αστέρια", στον ΣΥΡΙΖΑ και στους Pοdemos στην Ισπανία, λέγοντας ότι είναι κινήματα γεννιούνται για τους ίδιους λόγους και στέκεται ιδιαίτερα στη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία διακυβέρνησης.
Για τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι λέει ότι "θα τον θυμούνται μόνο για τα 'μπούνγκα-μπούνγκα' " και πως δεν μπορεί να σκεφτεί "ότι αυτή η χώρα μπορεί να κυβερνηθεί από τέτοια άτομα".
Αναλυτικά, το κείμενο της συνέντευξης του Μπέπε Γκρίλο στον Γ. Πρετεντέρη
Ερ. Πιστεύετε πραγματικά ότι πρέπει να γίνει δημοψήφισμα σε όλες τις χωρες και στην Ιταλία για το ευρώ
Ναι, ναι. Οπωσδήποτε ναι. Οπωσδήποτε, διότι είναι το κλειδί της άμεσης δημοκρατίας που θέλουμε να φέρουμε στην Ευρώπη. Δεν είμαστε κατά της Ευρώπης, αλλά υπέρ της κυριαρχίας των λαών οι οποίοι θα αποφασίσουν αν θέλουν ένα νόμισμα, μια οικονομία, μια γεωργία, ένα χρηματοοικονομικό σύστημα που θα καθορίζονται απ' την ψήφο των πολιτών. Αυτή είναι η άμεση δημοκρατία που πρεσβεύει το κίνημά μας. Εμείς εκλέγουμε μέσω του Διαδικτύου, καταρτίζουμε λίστες που επιλέγονται απ' τους πολίτες. Για κάθε νόμο κάνουμε διαβούλευση στο Διαδίκτυο και οι πολίτες παρέχουν συμβουλές ή αλλαγές για το νομοσχέδιο που προτείνουμε. Αυτή είναι η βάση, κατ' εμάς, της δημοκρατίας, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα στην ΕΕ διότι είναι στα χέρια μιας ολιγαρχίας τραπεζών, χρηματαγορών και ατόμων διορισμένων που δεν έχουν εκλεγεί από κανέναν.
Ερ. Προτείνετε δημοψήφισμα για το ευρώ και στην Ιταλία;
Ναι, μαζεύουμε υπογραφές. Για να περάσει ένας λαϊκός νόμος. Απαιτούνται 50.000, τις οποίες ήδη έχουμε. Έπειτα, η πρόταση αυτή για δημοψήφισμα θα συζητηθεί στη Βουλή. Θέλουμε να ρωτήσουμε τους Ιταλούς, δεδομένου ότι δεν μας ρώτησε κανείς όταν μπήκαμε στο ευρώ, αν συμφωνούν με την παραμονή στο ευρώ.
Ερ. Συνεπώς η θέση σας είναι να φύγει η Ιταλία από το ευρώ;
Οπωσδήποτε! Το συντομότερο δυνατόν! Το συντομότερο. Μας έχουν πείσει ότι ότι η έξοδος από το ευρώ είναι κάτι τρομακτικό για την οικονομία, για τους λαούς. Τρομακτική είναι η παραμονή σε αυτήν την κατάσταση. Η Ελλάδα είναι ο καθρέφτης μας. Την έχουμε μπροστά μας, γινόμαστε Ελλάδα. Αντιπροσωπεύει το 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Ουδείς νοιάζεται αν θα πτωχεύσει, πράγμα συγκλονιστικό. Πιο συγκλονιστικό είναι ότι ο Τσίπρας κάνει ένα τεράστιο έργο διαμεσολάβησης για να συμβιβάσει κάποιες καταστάσεις για τις οποίες δεσμεύτηκε στους Έλληνες, αλλά αμφιβάλλω αν θα προχωρήσει.
Ερ. Τελικά, αυτό που σας ενοχλεί πιο πολύ στο ευρώ είναι ότι είναι ένα γερμανικό νόμισμα με γερμανικούς κανόνες, ένα μέσο ώστε η Γερμανία να επιβάλλει την πολιτική της στην υπόλοιπη Ευρώπη;
Το ευρώ είναι μια ψευδαίσθηση που εμφανίστηκε ξαφνικά. Μιλούσαν για κοινό και όχι ενιαίο νόμισμα. Δυο έννοιες διαφορετικές. Μπορούμε να έχουμε κοινό νόμισμα για κάποιες συναλλαγές, ναι, κάθε χώρα όμως πρέπει να διατηρήσει τη νομισματική της κυριαρχία, τη δυνατότητα να τυπώνει χρήμα, να διαχειρίζεται το δημοσιονομικό της σύστημα μέσω μιας εθνικής τράπεζας. Γι' αυτό δεν καταλαβαίνω πώς ο Τσίπρας είναι μακριά απ' αυτές τις βασικές αρχές. Συνεπώς, η επιστροφή στη δραχμή ή για εμάς, στη λιρέτα δεν είναι τραυματική. Μπορεί για έναν χρόνο, αλλά στη συνέχεια θα ενεργοποιηθεί μια σειρά μηχανισμών. Το πρόβλημα είναι να βγεις γρήγορα. Άμεσα από το ευρώ. Δεν με κάνει αντιευρωπαϊστή αυτό. Είμαι ο πιο Ευρωπαίος του κόσμου, αλλά μ' αρέσουν οι διαφορές.
Ερ. Παρακολουθείτε όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα
Ένα απ' τα πιο υποτιμημένα προβλήματα της Ελλάδας -αν μου επιτρέπετε, διότι είμαι κωμικός, δεν είμαι πολιτικός και σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον που μου δείχνετε- είναι ότι έχετε 1.000.000 μετανάστες, οι οποίοι για 9.000.000 κατοίκους είναι τεράστιο νούμερο. Ένα 10% μετανάστες. Το μεγαλύτερο μέρος έρχεται απ' την Τουρκία. Με τη Συνθήκη του Δουβλίνου πρέπει να κρατάτε αυτά τα άτομα. Αν συμβεί αυτό, η Χρυσή Αυγή θα γίνει κυβέρνηση. Το φάντασμά σας είναι σαν τη δική μας Δεξιά, τη Λεπέν στη Γαλλία, είναι το φάντασμα της Δεξιάς που έρχεται όταν οι λαοί αρχίζουν να σκέφτονται έτσι.
Ερ. Πριν από λίγο καιρό είχατε πει πως αν ο Τσίπρας είναι η Αριστερά, τότε η Ελλάδα δεν χρειάζεται να έχει Δεξιά
Ναι, διότι μου είχε δώσει αυτή την εντύπωση. Ίσως έκανα λάθος, διότι τώρα, βλέποντας πώς πάνε τα πράγματα, θέλω να πω ότι κάνει σπουδαία δουλειά. Για όνομα του Θεού. Αυτή είναι μια ολιγαρχία τραπεζιτών που σου χαμογελάνε από μπροστά, αλλά δεν σου απαντάνε. Δεν μπορείς να βγεις απ' όλα αυτά αν δεν πας πέρα από τη σκέψη τους. Μέσα σε αυτό το οικονομικό μοντέλο της ΕΕ, έτσι όπως είναι, δεν υπάρχει λύση ούτε για την Ελλάδα ούτε για την Ιταλία. Καμία
Ερ. Είστε ένας άνθρωπος της Αριστεράς;
Δεν ξέρω τι σημαίνει Αριστερός στην Ιταλία. Δεν ξέρω ούτε τι σημαίνει Δεξιά. Η Αριστερά και η Δεξιά ταυτίζονται στη μετανάστευση. Η καθεμιά έχει διαφορετική ταυτότητα. Ανακτούν την ταυτότητα που είχαν χάσει. Στην Ιταλία, Δεξιά και Αριστερά έχουν συγκυβερνήσει 20 χρόνια. Προσποιήθηκαν ότι ήταν αντιπολιτευόμενοι.
Ερ. Ο Ρέντσι είναι Αριστερά ή Δεξιά;
Ο Ρέντσι δεν είναι τίποτα. Τοποθετήθηκε στη θέση του από τις χρηματαγορές και τις τράπεζες. Έχουμε ένα τραστ τραπεζών που αποφασίζει για τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και δεν είναι πλέον δυνατόν να το αποδεχόμαστε αυτό. Δεν είναι δυνατόν πλέον. Για να καταλάβουμε την κατάσταση σε Ελλάδα και Ιταλία -που έχουν σημαντικές ομοιότητες- πρέπει να δούμε τον κόσμο ανάποδα, κεφάλι κάτω πόδια πάνω να ανατρέψουμε όλες τις έννοιες. Να γυρίσουμε εντελώς ανάποδα.
Ερ. Θέλετε να κυβερνήσετε;
Όχι, όχι, όχι. Το Κίνημα είναι ένα όνειρο, ένα διαφορετικό όραμα για τον κόσμο, για την εργασία, την οικονομία, την επιστήμη, την τεχνολογία, ένας άλλος τρόπος που δεν είναι τσιμέντο, κτίρια, γέφυρες, δεν είναι τεράστιες κατασκευές. Είναι κάτι πολύ ελαφρύ.
Ερ. Είναι δυνατόν ένα κόμμα κι ένας πολιτικός να μην θέλει να κυβερνήσει, να δει τις ιδέες του να υλοποιούνται;
Οι ιδέες πρέπει να κυβερνήσουν, όχι ένα συγκεκριμένο άτομο. Οι ηγέτες ανέκαθεν έφθειραν στο τέλος το νόημα όλων αυτών που ήθελαν να υλοποιήσουν. Το κίνημα γεννήθηκε με έναν ηγέτη, διότι ήμουν δημοφιλής ως κωμικός, αλλά βασίζεται σε μια δημοκρατία που ξεκινάει από χαμηλά. Σήμερα έχουμε 130 βουλευτές, 17 ευρωβουλευτές, 11 δημάρχους, 1.500 συμβούλους σε δήμους και περιφέρειες. Είμαστε μια μεγάλη ομάδα. Ένας ακτιβιστής ή ένας δημοτικός σύμβουλος είναι ίσοι με έναν βουλευτή. Μεταφέρουν τη φωνή. Δεν υπάρχουν βουλευτές ή γερουσιαστές. Μεταφέρουν τη φωνή. Κάθε νόμος συζητείται με τη βάση.
Ερ. Στις επόμενες εκλογές δηλαδή αν τα Πέντε Αστέρια είναι πρώτο κόμμα, δεν θα πάτε να κάνετε κυβέρνηση;
Μα, πέρα έως πέρα, ναι. Θα κάνουν κυβέρνηση τα "Πέντε Αστέρια". Μόνο εμείς μπορούμε να φέρουμε μια αλλαγή, να κάνουμε ουσιαστική στροφή για τη χώρα που έχει ακόμη τεράστιες δυνατότητες. Το δικό μας πρόγραμμα όμως, τα δικά μας νομοσχέδια, οι δικές μας προτάσεις, ακυρώνονται, δεν συζητούνται διότι είμαστε μειοψηφία ή αλλάζουν όνομα και καπαρώνονται από άλλους. Ένα "copy-paste" των δικών μας προτάσεων. Τα ΜΜΕ είναι μαζί τους. Όλα, Δεξιά και Αριστερά. Τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες, όλα είναι μαζί τους. Εμείς έχουμε μόνο το Διαδίκτυο που βοηθάει λίγο. Όλα τα άλλα είναι εναντίον. Όταν διαφωνούμε σε κάτι, μας κατηγορούν ότι λέμε πάντα "όχι", ότι είμαστε λαϊκιστές. Ναι. Ναι. Ο λαϊκισμός σήμερα, η υψηλότερη μορφή πολιτικής που υπάρχει.
Ερ. Ο λαϊκισμός;
Ναι. Η αγνότερη μορφή πολιτικής.
Ερ. Το κίνημα των Πέντε Αστέρων είναι ένα λαϊκίστικο κίνημα;
Αναμφισβήτητα ναι. Η λέξη "λαϊκισμός" έχει για μένα μια εξαιρετική έννοια. Είναι η υψηλότερη έκφραση της πολιτικής που ξεκινάει απ'το λαό, από χαμηλά.
Ερ. Ακόμα είστε ηθοποιός, ετοιμάζετε κάτι στο θέατρο
Έτσι είμαι εγώ, έτσι γεννήθηκα. Αυτή είναι η ψυχή μου. Λένε ότι φωνάζω. Έτσι με παρουσιάζουν μάλλον στους Έλληνες, στη Γαλλία, στη Γερμανία. Είμαι αυτός που φωνάζει, που θυμώνει, που βρίζει. Αυτή είναι η προσωπικότητα που βγάζω στο σανίδι, ως ηθοποιός. Βλέπετε πώς μιλάω. Δεν μιλάω κανονικά. Δεν λέω: 'Πώς είστε; Καλά;'. Μιλάω πιο έντονα.
Ερ. Παλιότερα γελάγατε με τους πολιτικούς, τώρα με ποιους γελάτε;
Βαρέθηκα πια να μιλάω για το τίποτα. Μιλάμε για το τίποτα. Ο Ρέντσι, ο Μπερλουσκόνι είναι τίποτα.
Ερ. Ο Ρέντσι είναι ένα τίποτα;
Ναι, δεν υπάρχει τίποτα. Λέγονται πράγματα στην τηλεόραση και μετά γίνεται το αντίθετο στη Βουλή. Εγώ μιλάω για μεγάλα συστήματα, για ενέργεια πώς παράγεται, πώς διανέμεται. Μιλάω για εργασία και εισόδημα. Ο κόσμος σήμερα δεν έχει ανάγκη από εργασία, αλλά από εισόδημα. Δυο εντελώς ξεχωριστά πράγματα.
Ερ. Πιστεύτε ότι ο Ρέντσι δεν μπορεί να προχωρήσει την Ιταλία μπροστα;
Δεν λαμβάνω καν υπόψη την ερώτηση. Αυτό το σύστημα προωθείται απ' την τρόικα. Έρχονται εδώ, όποιος και αν κυβερνάει, ο Ρέντσι ή άλλος, του επιβάλουν τι να κάνει, γράφουν σε ένα χαρτί τρεις λέξεις. Τίποτα δεν καθορίζεται από εμάς, απ 'τους Ιταλούς πολίτες. Τίποτα!
Ερ. Ποια είναι η γνώμη σας για τον Μπερλουσκόνι;
Ο Μπερλουσκόνι! Δεν τον σκέφτομαι καν. Είναι μια περίοδος της σύγχρονης Ιστορίας μας και θα ξεχαστεί μόλις φύγει απ'τη σκηνή. Θα εξαφανιστεί, θα φύγει. Εξάλλου, είναι και μιας ηλικίας. Θα τον θυμούνται μόνο για τα 'μπούνγκα-μπούνγκα'. Δεν μπορώ να σκεφτώ ότι αυτή η χώρα μπορεί να κυβερνηθεί από τέτοια άτομα.
Ερ. Πάντως εξελέγη τρεις φορές πρωθυπουργός από τον ιταλικό λαό
Ναι, ναι. Διότι επαναλαμβάνω ότι τα ιταλικά ΜΜΕ είναι εφτά τηλεοπτικά κανάλια και τρεις εφημερίδες που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη είναι στα χέρια αυτών των ανθρώπων. Όταν οι ειδήσεις στα κανάλια και οι εφημερίδες σου χορηγούν καθημερινά μια καθοδηγούμενη δόση, χορηγούν ουσιαστικά αναισθητικό στη μισή Ιταλία. Η άλλη μισή Ιταλία όμως δεν κοιμάται. Η Μαφία έχει εισχωρήσει στους θεσμούς, στις ανώνυμες εταιρείες, ακόμη και στο χρηματιστήριο. Πρόκειται για Μαφία δεύτερης γενιάς, όχι για τη Μαφία με το μακρύ νύχι του μικρού δαχτύλου που μιλάει την τοπική διάλεκτο. Είναι τα παιδιά αυτής της Μαφίας με μεταπτυχιακό απ' το Χάρβαρντ. Σήμερα υπάρχει η νόμιμη Μαφία που νομοθετεί και μετά καταφθάνουν οι μαφιόζοι.
Ερ. Η λύση για την Ιταλία να βγει από το ευρώ με δημοψήφισμα, να βγει από την ΕΕ και να αναλάβει ένα κίνημα όπως τα 'Πέντε Αστέρια' να την κυβερνήσει;
Όχι. Δεν πρέπει να βγει από την ΕΕ, αλλά από το ευρώ. Τα συγχέουμε συχνά αυτά. Υπάρχουν 28 κράτη, 10 απ' τα οποία δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη και είναι αυτά χωρίς πρόβλημα χρεοκοπίας. Είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε "plan B" για την επιβίωσή μας. Υπάρχουν πλέον οικονομολόγοι διεθνώς που υποστηρίζουν ότι πρέπει να βγούμε απ'το ευρώ διότι είναι η μόνη σωτηρία. Δεν το λέω εγώ.
Ερ. Συμμάχους θα έχετε σε αυτή την ιστορία;
Η πολιτική των συμμαχιών έχει τελειώσει. Έχει τελειώσει. Δεν μιλάμε πια για Δεξιά που συμμαχεί με την Αριστερά, είναι όλα ένας συμβιβασμός. Εμείς έχουμε στόχους, μιλάμε για ελάχιστο εισόδημα. Θέλουμε το ελάχιστο εισόδημα, υπάρχει σε όλη την Ευρώπη. Εσείς και εμείς δεν το έχουμε, όπως και η Ουγγαρία. Οι υπόλοιπες χώρες το έχουν θεσπίσει. Συμφωνείτε ή όχι; Πείτε το στον κόσμο. Δεν έρχονται όμως για τέτοια πράγματα. Οπότε δεν θέλουμε τέτοιες πολιτικές, δεν θέλουμε έναν ηγέτη, έναν Γκρίλο να κυβερνήσει. Εγώ δεν είμαι σε θέση να κυβερνήσω τίποτα. Το Κίνημα όμως και τα άτομα που έχουν ενταχθεί σε αυτό έκαναν μια μεγάλη επανάσταση διότι για πρώτη φορά στην ιταλική βουλή μπήκαν έντιμοι άνθρωποι που λαμβάνουν μόνο το 50% του μισθού τους. Το υπόλοιπο πάει σε ένα ταμείο για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Δεν πήραμε την εκλογική αποζημίωση των 42.000.000. Αν ήθελα την εξουσία και τα χρήματα, θα κρατούσα ως ταμίας του Κινήματος αυτά τα 42.000.000. Μας ανήκαν. Δεν τα δεχτήκαμε όμως. Όλοι παίρνουν το 50% του μισθού τους και αποδείξαμε ότι είμαστε έντιμοι. Είναι δύσκολο όμως, διότι δεν δέχονται την εντιμότητα.
Ερ. Πώς ένας ανθρωπος που γελούσε με την πολιτική έφτιαξε ένα πολιτικό κόμμα
Είναι μια ανατροπή, όπως η εκπομπή σας, είναι ανατροπή της πολιτικής. Δεν υπάρχει πια κορυφή. Πηγαίνει η βάση επάνω. Μια αντεστραμμένη πυραμίδα.
Ερ. Για τη Μέρκελ τι έχετε να πείτε;
Η κυρία Μέρκελ είναι εκεί για να διαχειριστεί με επιτυχία την οικονομία της χώρας της. Μια οικονομία που ξεζούμισε τις οικονομίες άλλων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας. Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή οικονομία. Δεν μπορώ να σκεφτώ ότι το λάδι μου ως δεύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο και πρώτη στις εισαγωγές ελαιολάδου στον κόσμο διότι εισάγω ελληνικό και ισπανικό λάδι που αναμειγνύω με το δικό μου. Δεν γίνεται να συνεχίσουμε έτσι. Καταστρέφουμε τη γεωργία μας. Παίρνω πορτοκάλια Τυνησίας μέσω Ισπανίας την ώρα που πετάω τα πορτοκάλια της Σικελίας. Η αλιεία. Είδατε την Ισλανδία. Δεν δέχτηκε την Ευρωπαϊκή Συνθήκη διότι θα της στραγγάλιζε την αλιεία, τον εθνικό της πλούτο.
Ερ. Τα κινήματα που βγαίνουν, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, τα Πέντε Αστέρια στην Ιταλία, οι Pοdemos στην Ισπανία, έχουν σχέση μεταξύ τους;
Ναι. Δεν κατάφερα να μιλήσω με τον Τσίπρα μολονότι θα με ενδιέφερε. Σε κάθε περίπτωση, δεν έχω πρόβλημα να το κάνω, όπως και με τους PODEMOS. Αυτά τα κινήματα γεννιούνται για τους ίδιους λόγους. Έξω τα πολιτικά κόμματα, έξω αυτή η πολιτική, έξω η διαφθορά διότι υπάρχει. Στην Ισπανία, στην Ελλάδα, στην Ιταλία. Έξω όλοι αυτοί οι λόγοι. Οι πολίτες συμμετέχουν στη διαδικασία διακυβέρνησης της χώρας οι πολίτες συμμετέχουν, χωρίς να εξουσιοδοτούν κάποιον από ένα κόμμα ο οποίος μετακομίζει σε άλλο κόμμα και γίνεται κάτι άλλο. Εμείς υποστηρίζουμε τα δημοψηφίσματα, όπως γίνονται σε Γερμανία και Ελβετία, χωρίς απαιτούμενο αριθμό υπογραφών. Ο πολίτης μέσω υπολογιστή εκφράζει την άποψή του αν θέλει π.χ. να στείλει η χώρα στρατό στο Αφγανιστάν ή όχι. Πρόκειται για τα λεφτά μου. Πληρώνω φόρους. Εσύ που τους εισπράττεις, πρέπει να μου δώσεις λογαριασμό πώς τους ξόδεψες. Θέλω το κράτος να μεριμνά για το πώς ξοδεύει τα λεφτά και όχι το αντίθετο. Θέλω τα δημοσιονομικά, που είναι η πολιτική, να δημιουργήσουν μια άλλη σχέση με τους πολίτες. Δεν υπάρχει πια σχέση. Σου στέλνουν την εφορία να σου κατάσχει το σπίτι. Αυτοκτονούν άνθρωποι, όπως στην Ελλάδα. Οι τράπεζες σού παίρνουν το σπίτι, την εργασία. Η τοκογλυφία έχει γίνει νόμιμη. Δεν υπάρχει καμία απολύτως ελπίδα. Το ζήτημα είναι οι πολίτες, είτε Έλληνες είτε Ιταλοί, να ξαναβρούν την εντιμότητα, την ηθική.
Ερ. Γιατί δεν δίνει συνεντεύξεις
Επειδή νιώθω πραγματικά αμηχανία. Η τηλεόραση σήμερα είναι εικόνα. Αν εσείς θέλετε να φανώ ηλίθιος μέσα απ' τη συνέντευξη αρκεί να τη μοντάρετε χρησιμοποιώντας κάποιες λέξεις ή νεύματά μου και αμέσως γίνομαι ηλίθιος. Παίρνετε τα πιο ασήμαντα πράγματα που είπα και γίνομαι Γκρίλο ο ηλίθιος. Πιθανότατα θα το κάνετε διότι δεν σας γνωρίζω, αλλά σας φιλοξένησα σπίτι μου και σας εμπιστεύομαι διότι δεν είστε Ιταλός. Έτσι είναι η τηλεόραση στην Ιταλία. Έρχονται φιλικά στο σπίτι σου, σου λένε να πεις ό,τι θες και στη συνέχεια προβάλλουν με τη μονταζιέρα τα αρνητικά και όχι τα θετικά. Όταν έρθω σε σένα, θέλω να σε κατανοήσω για να με γνωρίσουν οι Έλληνες. Σε αφήνω να μιλήσεις, βγάζω από μέσα σου τα θετικά. Αυτή είναι η δουλειά σας, ενώ η δική μου είναι να απαντώ στις ερωτήσεις σας, να μπορώ να εκφραστώ ελεύθερα.Σήμερα, αν είσαι σκηνοθέτης και εγώ εκφράζω μια έννοια που δεν ευνοεί το σύστημα, τότε με διακόπτεις με διαφήμιση ή όταν μιλάω, το πλάνο δείχνει κάποιον με τέτοια έκφραση σαν του Γκασπάρι και δεν έχω ελπίδες. Με καταλαβαίνετε; Η διανοητική εντιμότητα της δικής σας και της δικής μου δουλειάς. Μπορεί να έχουμε εντελώς διαφορετικές απόψεις, αλλά διανοητική εντιμότητα σημαίνει ότι δεν θέλω να σε κοροϊδέψω, δεν πρέπει να με κοροϊδέψεις.