Ποιοι είναι στίχοι που μας ξεσηκώνουν και ποιες είναι οι νότες που μας διεγείρουν; Ας θυμηθούμε τα τραγούδια και ας ψάξουμε τις ιστορίες τους.
«Όποιος φοιτητής ανακατεύθηκε με τα αντιδικτατορικά εκείνη την εποχή έχει σίγουρα τραγουδήσει το “Πότε θα κάνει ξαστεριά”» σημειώνει ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας, ο οποίος αναρωτιέται αν το συγκεκριμένο τραγούδι ήταν protest song. «Ναι, για αυτή τη γενιά ήταν. Ήταν το τραγούδι του τραγούδι του δρόμου, που τραγούδαγαν όλοι μαζί» προσθέτει.
«Ήταν ένα τραγούδι που ξεκίνησε βασικά ως τραγούδι κυνηγών, που περίμεναν την ξαστεριά για να βγουν να κυνηγήσουν, μετά έγινε τραγούδι ζωοκλοπής. Σιγά σιγά με τα χρόνια, άρχισαν να αλλάζουν οι στίχοι και απέκτησε ένα εξεγερτικό ρόλο, όπου έγινε ουσιαστικά το soundtrack της μάχης των Κρητών ενάντια στους Οθωμανούς» τονίζει ο στιχουργός και συγγραφέας Οδυσσέας Ιωάννου, εξηγώντας πως κανείς δεν ξέρει ποιος το πρωτοτραγούδησε ή ποιος το επέλεξε για να παίξει στον παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου.
«Ακούστηκαν ισόποσα με τα τραγούδια του Θεοδωράκη, τα τραγούδια του Γιάννη Μαρκόπουλου. “Ιθαγένεια”, “Χρονικό”, “Τα λόγια και τα χρόνια τα χαμένα”» αναφέρει ο μουσικός και τραγουδιστής Γιώργος Νταλάρας, τονίζοντας πως «αυτά τα τραγούδια τράνταζαν τον κόσμο εκείνες τις ημέρες. Ήταν ο τόπος μου, βράχος και χώματα».
«Επίσης πολλά τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Ξεχωρίζω και θυμάμαι στα αυτιά μου το “Μικρός λαός και πολεμά”, το “Καρτέρεμα” και το “Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα”» προσθέτει ο Γιώργος Νταλάρας, ο οποίος αναφέρθηκε και στην πρώτη πολιτική συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη το 1974 στο «Καραϊσκάκη». «Αυτό είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει. Όταν είσαι νέο παιδί και βρίσκεσαι στη σκηνή με τη Φαραντούρη, τον Αντώνη Καλογιάννη, με τον Μίκη Θεοδωράκη να διευθύνει και τις δεκάδες χιλιάδες κόσμου στις κερκίδες είναι πράγματα που αν δεν τα νοιώσεις δεν υπάρχουν λέξεις να τα περιγράψεις» συμπληρώνει ο γνωστός τραγουδιστής.
«Εκείνη τη στιγμή, βλέποντας τον κόσμο να συμμετέχει με αυτό τον τρόπο, ένιωθα ότι δεν πατάω στη γη. Βλέποντας αυτόν άνθρωπο, να έχει μια ευτυχία στο πρόσωπό του, να σηκώνει τα χέρια του με αυτή τη μεγαλειώδη αύρα που είχε και τη λατρεία που του έδειχνε ο κόσμος, έγινα ένα κομμάτι από το όνειρό του» τονίζει ο Γιώργος Νταλάρας για τον Μίκη Θεοδωράκη και την απήχηση που είχαν τα τραγούδια του εκείνη την εποχή. «Έχει τη μερίδα του λέοντος. Είναι ένας άνθρωπος που έκανε μια αναίμακτη μουσικοποιητική επανάσταση σε αυτόν τον τόπο. Του χρωστάμε πολλά» προσθέτει.