Τέσσερα νέα πακέτα αναδρομικών, συνολικού ύψους 3 δισ. ευρώ, αναμένουν οι συνταξιούχοι ως απόρροια δικαστικών αποφάσεων από τα ανώτατα δικαστήρια (Συμβούλιο της Επικρατείας και Ελεγκτικό Συνέδριο) ή λόγω της ισχύουσας νομοθεσίας.
Πρόκειται για ποσά που διεκδικούν πάνω από 800.000 συνταξιούχοι σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και αφορούν μεταξύ άλλων κομμένα δώρα και μειώσεις επικουρικών συντάξεων, καθώς και κρατήσεις της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Ειδικότερα:
Απόφαση ΣτΕ
Η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα αναδρομικά των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα δεν έχει ακόμη εκδοθεί, αν και η δίκη διεξήχθη πριν από περίπου ένα έτος. Εκτιμάται ότι η απόφαση θα εκδοθεί μέχρι τον Απρίλιο.
Οι διεκδικήσεις αφορούν την επιστροφή αναδρομικών σε 350.000 συνταξιούχους από τις μνημονιακές περικοπές σε δώρα και επικουρικές συντάξεις και το κόστος ανέρχεται σε 2-2,5 δισ. ευρώ.
Η εν λόγω απόφαση θα κρίνει αν η κυβέρνηση οφείλει να καταβάλει νέο γύρο αναδρομικών, σε ποιο ύψος και σε ποιους συνταξιούχους.
Το Δικαστήριο καλείται να αποφασίσει αν και κατά πόσο ήταν νόμιμη και συνταγματική η απόφαση της κυβέρνησης το περασμένο καλοκαίρι να πληρώσει τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων και να «σβήσει» τα αναδρομικά των επικουρικών και των δώρων.
Νέα αναδρομικά παλαιών συνταξιούχων
Σε εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία στον ΕΦΚΑ όσον αφορά τα αναδρομικά ποσά για 150.000 περιπτώσεις παλαιών συνταξιούχων, οι οποίοι έλαβαν τη σύνταξή τους πριν από τον Μάιο του 2016, επανυπολογίζοντας το ποσό της σύνταξής τους με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Βρούτση.
Από τις 150.000 περιπτώσεις οι 35.000, περίπου το 23%, θα δικαιούνται τη λήψη αναδρομικών με την επιστροφή ποσών κατά μέσο όρο κοντά στα 200 ευρώ, για έως και 26 μήνες. Πρόκειται για συνταξιούχους με παράλληλη ασφάλιση και άλλες κατηγορίες, οι συντάξεις των οποίων δεν είχαν επανυπολογιστεί ούτε με τον νόμο Κατρούγκαλου, γιατί δεν υπήρχαν αξιόπιστα στοιχεία (αποδοχές, έτη, εισφορές κ.λπ.).
Για την πλειονότητα των ασφαλισμένων δεν υπάρχουν ηλεκτρονικά αρχεία με τον ασφαλιστικό βίο τους και οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να ανατρέξουν σε χειρόγραφα αρχεία και ένσημα για την πιστοποίηση του χρόνου ασφάλισής τους, μια διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα με την ολοκλήρωση λιγοστών φακέλων καθημερινά.
Στους δικαιούχους αναδρομικών συμπεριλαμβάνονται και κληρονόμοι συντάξεων.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η μέση αύξηση για τους παλαιούς συνταξιούχους είναι της τάξεως του 2%-3%, που αντιστοιχεί κατά μέσον όρο σε 10 με 12 ευρώ, καθώς σύμφωνα με τον νόμο οι παλαιοί συνταξιούχοι πληρώνονται τις αυξήσεις τους από τους νέους συντελεστές αναπλήρωσης σταδιακά σε 5 ετήσιες δόσεις έως και το 2024.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι εντός του 2022 θα λάβουν τα αναδρομικά που αντιστοιχούν στα 2/5 των αυξήσεων για το 2019-2020 και το 2021, ενώ θα έρθει και νέα αύξηση για το 2022 ώστε να φτάσουν στα 3/5 της συνολικής αύξησης που δικαιούνται κ.ο.κ.
Στις 150.000 περιπτώσεις συμπεριλαμβάνονται παλαιοί συνταξιούχοι που εντόπισαν λάθη στον πρώτο επανυπολογισμό της σύνταξής τους με τον νόμο Κατρούγκαλου, τα οποία θα διορθωθούν τώρα με τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση και μέχρι σήμερα δεν έχουν λάβει τα αναδρομικά που δικαιούνται ούτε την αντίστοιχη προσαύξηση στη σύνταξή τους.
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν συνταξιούχοι που έχουν είτε δύο συντάξεις με παράλληλη ασφάλιση πάνω από 30 έτη (π.χ. διπλοσυνταξιούχοι ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ, ΟΑΕΕ), είτε λαμβάνουν δύο συντάξεις άνω της 30ετίας λόγω γήρατος και λόγω θανάτου κ.λπ.
Αναδρομικά παράλληλης ασφάλισης
Με μεγάλη καθυστέρηση δύο ετών – αλλά σταδιακά εντός του 2022 – αναμένεται το «ξεπάγωμα» περίπου 63.000 εκκρεμών συντάξεων παράλληλης ασφάλισης με τα αναδρομικά από το 2016.
Ειδικότερα, τον Μάρτιο πρόκειται να έχουν ολοκληρωθεί εκείνες οι τεχνικές προϋποθέσεις στον e-ΕΦΚΑ (δηλαδή θα έχει τοποθετηθεί το κατάλληλο λογισμικό), έτσι ώστε να δοθεί η προσαύξηση της σύνταξης – μαζί και τα αναδρομικά τους – σε όσους συνταξιούχους με παράλληλη ασφάλιση έχουν λάβει μόνο την πρώτη έως τώρα.
Σε πρώτη φάση η πλατφόρμα θα εξυπηρετεί τις νέες αιτήσεις συνταξιοδότησης για τη συγκεκριμένη κατηγορία (παράλληλη ασφάλιση), ενώ για τις παλιές συντάξεις της ίδιας κατηγορίας θα υπάρξει σταδιακή επεξεργασία εντός του έτους ώστε να αποδοθούν οι προσαυξήσεις μαζί με τα αναδρομικά.
Υπολογίζεται ότι υπερβαίνουν τις 63.000 οι συνταξιούχοι που λόγω παράλληλης ασφάλισης έχουν δικαίωμα να λάβουν την προσαύξηση στη σύνταξή τους.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, κατά μέσο όρο οφείλονται προσαυξήσεις της τάξεως των 300 ευρώ τον μήνα και αν υπολογίσει κανείς ότι οι μήνες που είναι σε εκκρεμότητα το αίτημα μπορεί να ξεπερνούν τους 60, γίνεται σαφές ότι πρόκειται να δοθούν ποσά που υπερβαίνουν τα 500 εκατ. ευρώ από τον ΕΦΚΑ.
Διευκρινίζεται ότι οι εκκρεμότητες λόγω παράλληλης ασφάλισης δεν λογίζονται στις εκκρεμείς συντάξεις του ΕΦΚΑ, καθώς αφορούν ασφαλισμένους που ήδη λαμβάνουν σύνταξη από το κύριο Ταμείο τους, αλλά δεν έχουν λάβει την προσαύξηση από τον δεύτερο φορέα ασφάλισης.
Οι συνταξιούχοι αυτοί ανήκουν σε δύο βασικές κατηγορίες:
– Στην πρώτη ανήκουν ασφαλισμένοι του τέως ΙΚΑ με παράλληλη ασφάλιση στον τέως ΟΑΕΕ.
– Στη δεύτερη αυτοαπασχολούμενοι ιατροί και μηχανικοί (ασφάλιση στο τέως ΕΤΑΑ) με παράλληλη ασφάλιση στο Δημόσιο.
Αναδρομικά Δημοσίου
Πρόκειται για την επιστροφή κρατήσεων της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) με ποσά που ξεκινούν από τα 600 ευρώ και φτάνουν έως τις 11.760 ευρώ, την οποία δικαιούνται περίπου 400.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου με την απόφαση 1477/2021 που εξέδωσε, το 2020, η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε (επαναλαμβάνοντας προηγούμενη απόφασή του) αντισυνταγματική την επιβολή της ΕΑΣ, καθώς και τις περικοπές των κύριων συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ. Η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου είναι οριστική και δεν πρόκειται να υπάρξει άλλη για την ΕΑΣ.
Αυτό σημαίνει ότι το συνολικό ποσό που θα πρέπει να επιστραφεί ανέρχεται σε 240 εκατ. ευρώ ετησίως, δηλαδή κοντά στα 500 εκατ. ευρώ για τη διετία των αναδρομικών, κονδύλι που έχει ήδη προκαλέσει πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
