Η σεισμική καταιγίδα των τελευταίων 24ώρων στην «καρδιά» των Κυκλάδων έχει θορυβήσει την επιστημονική κοινότητα και έχει θέσει σε επιφυλακή τόσο τον κρατικό μηχανισμό όσο και τους κατοίκους της Σαντορίνης, της Αμοργού και της Ανάφης.
Η γη σείεται συνεχώς. Οι σεισμικές δονήσεις, προερχόμενες από τον υποθαλάσσιο χώρο ανάμεσα σε Σαντορίνη και Αμοργό, εκατοντάδες. Κάθε δέκα λεπτά οι σεισμογράφοι καταγράφουν και μία νέα δραστηριότητα.
«Όλα τα ενδεχόμενα είναι πλέον ανοιχτά και προς τα πάνω και προς τα κάτω. Η ακολουθία η σεισμική έχει όλα τα χαρακτηριστικά των προσεισμών. Αύξηση του πλήθους των σεισμών, αύξηση του μεγέθους και σταδιακή μετατόπιση των επικέντρων», είπε ο σεισμολόγος Γεράσιμος Παπαδόπουλος.
«Αυτή η ζώνη έχει δυνατότητα να μας δώσει και μέγεθος κοντά στο 6. Βλέποντας τη σεισμικότητα να αυξάνεται, από χρόνο σε χρόνο και είμαστε νωρίς ακόμα, και έχοντας κι ένα μέγεθος 5 σήμερα είμαστε περισσότερο προβληματισμένοι», είπε ο Νίκος Μέλης, διευθυντής ερευνών Γεωδυναμικού Ινστιτούτου και σεισμολόγος.
Το ρήγμα που έχει ενεργοποιηθεί βρίσκεται περίπου 30χλμ ΒΑ της Σαντορίνης και καλύπτει μια ζώνη περίπου 25-30χλμ.
«Όταν υπάρχει μια τέτοια σεισμική διέγερση, μπορεί να γίνουν σεισμοί και 5 και λίγο μεγαλύτεροι. Αυτό που πρέπει να απασχολεί όλους μας είναι η μικρή πιθανότητα που υπάρχει είναι να γίνει ένας μεγαλύτερος σεισμός εκεί και να υπάρχει πρόβλημα και στα γύρω νησιά», είπε ο Βασίλης Καρακώστας, καθηγητής σεισμολογίας ΑΠΘ.
Οι επιστήμονες βρίσκονται σε επιφυλακή όχι μόνο για τη Σαντορίνη, αλλά και για Αμοργό, Ανάφη και Ίο.
«Υπάρχει αυτή τη στιγμή μια αύξηση των σεισμικών δονήσεων και ως προς τα μεγέθη. Ειδικά σήμερα τις πρωινές ώρες, από τις 9.00 μέχρι τις 10.00 δε σταμάτησε αυτός ο θόρυβος, θα έλεγα ανά δίλεπτο, τρίλεπτο, τετράλεπτο είχαμε σεισμική δόνηση. Υπάρχει μια ανησυχία, είναι γεγονός ότι υπάρχει προβληματισμός. Σε επιφυλακή είμαστε, ψύχραιμοι είμαστε», είπε ο Ιάκωβος Ρούσσος, δήμαρχος Ανάφης.
Η αντοχή των κτιρίων
Σε περίπτωση μεγαλύτερου σεισμού, ωστόσο, βασικό ζητούμενο είναι η αντοχή των κτηρίων, ιδίως στη Σαντορίνη, λόγω και της ιδιομορφίας του εδάφους.
Παρότι μετά το μεγάλο σεισμό του 1956 δημιουργήθηκαν αντισεισμικές κατασκευές, τα τελευταία χρόνια υπήρξαν επεμβάσεις χωρίς ιδιαίτερες προβλέψεις προστασίας.
«Όποιος έχει πάει στην Σαντορίνη βλέπει κατασκευές που είναι φτιαγμένες πάνω στο φρύδι. Θεωρώ ότι αυτό δημιουργεί μια σημαντική επικινδυνότητα λόγω του εδάφους πάνω στο οποίο είναι θεμελιωμένα. Το βάθος, αν είναι μικρό είναι πολύ, επικίνδυνο», είπε ο Παναγιώτης Καρύδης, καθηγητής αντισεισμικών κατασκευών.
Μία από τις οδηγίες που έχουν εκδώσει οι αρμόδιες αρχές, είναι ότι οι πισίνες στα σπίτια και στα ξενοδοχεία στην Σαντορίνη να αδειάσουν γιατί το νερό προκαλεί ταλαντώσεις που επιβαρύνουν τα κτίρια.
«Συνήθως οι πισίνες δεν έχουν την ίδια θεμελίωση όπως έχουν τα σπίτια οπότε πολύ εύκολα μπορεί να φύγει μια πισίνα μαζί με το νερό, μπορεί να παρασύρει κι άλλα σπίτια κι άλλες κατασκευές», είπε ο Κώστας Συνολάκης, καθηγητής Φυσικών Καταστροφών.
Ο κίνδυνος ηφαιστειακής ενεργοποίησης
Μπορεί ένας μεγαλύτερος σεισμός να προκαλέσει ηφαιστειακή δραστηριότητα; Οι επιστήμονες που μιλούν στο MEGA δεν θεωρούν ότι υπάρχει ισχυρή πιθανότητα, αλλά δεν το αποκλείουν.
«Τα ηφαίστεια πάντα ειδοποιούν. Μια ηφαιστειακή έκρηξη δεν ξεκινάει στο δευτερόλεπτο από τη στιγμή της αλλαγής. Πρέπει να υπάρξει μια μετακίνηση του σεισμικού βάθους σε μικρότερα βάθη και να υπάρξει μια συνεχόμενη σεισμική δράση κάτω από τη βάση του ηφαιστείου», είπε ο Σταύρος Μελετίδης, ηφαιστειολόγος στο Εθνικό Γεωγραφικό Ισπανικό Ινστιτούτο.
«Η μάγμα αυτή τη στιγμή προφανώς, θα έχει ανέβει λίγο πιο πάνω. Κατά πάσα πιθανότητα αν φτάσει ως την επιφάνεια, δεν πρόκειται να έχουμε μια μεγάλη έκρηξη, όπως ήταν η μινωική έκρηξη, θα έχουμε μια έκρηξη σαν κι αυτή, του ’50», πρόσθεσε ο κ. Συνολάκης.
Αυτό στο οποίο όλοι συμφωνούν είναι ότι πρόκειται για μία προσεισμική δραστηριότητα, η οποία μπορεί να έχει μεγάλη διάρκεια.
