Από τις σκηνές χάους στο κέντρο της Αθήνας το 1988 και τα επεισόδια έξω από κινηματογράφους που έπαιζαν την ταινία «Ο τελευταίος πειρασμός» του Μάρτιν Σκορσέζε, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, στον αφορισμό του Θεόδωρου Αγγελόπουλου για το «Μετέωρο βήμα του Πελαργού» λίγα χρόνια μετά.
Τις καταγγελίες σε βάρος του Τζίμη Πανούση για τις αφίσες παραστάσεών του και πιο πρόσφατα έξω από το θέατρο «Χυτήριο» με ηθοποιούς να εγκλωβίζονται.
Και τον διεθνούς φήμης σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά να μπαίνει στο στόχαστρο, για τις εικόνες με την καταστροφή του Παρθενώνα, μέσα από ένα μικρό βίντεο animation που έφτιαξε το 2009.
Οι βανδαλισμοί στην Εθνική Πινακοθήκη ξύπνησαν μνήμες του παρελθόντος. Για βιβλία, πίνακες, θεατρικά και κινηματογραφικά έργα που προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις. Σε κύκλους της εκκλησίας και όχι μόνο.
Η ιστορία ξεκινά το 1866 όταν ο συγγραφέας Μανώλης Ροΐδης αφορίζεται για το μυθιστόρημα «Πάπισσα Ιωάννα».
«Ο τελευταίος πειρασμός»
Ένα και πλέον αιώνα μετά, αφορισμούς προκαλούν δύο ταινίες. Η πρώτη βασισμένη στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, «Ο τελευταίος πειρασμός».
Μέλη χριστιανικών οργανώσεων, κληρικοί και ρασοφόροι μοναχοί στέκονταν στις εισόδους των κινηματογράφων και απαγόρευαν την προσέλευση του κόσμου, ενώ προκλήθηκαν εκτεταμένα επεισόδια με τραυματισμούς και μεγάλες διαδηλώσεις, όπως σημείωνε η κρατική τηλεόραση στο ρεπορτάζ της.
Στην ταινία παρουσιαζόταν ο Ιησούς ως ένας απλός άνθρωπος που ζούσε με τη Μαρία Μαγδαληνή και έμπαινε σε μια σειρά από πειρασμούς και διλήμματα.
«Το μετέωρο βήμα του πελαργού»
Το 1990 αφορίζεται ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος και οι συντελεστές της ταινίας «Το μετέωρο βήμα του πελαργού».
Η ταινία, που πραγματευόταν το δράμα της μεταναστευτικής κρίσης με φόντο την Ελλάδα και την Αλβανία, κρίθηκε από τον τότε Μητροπολίτη Φλώρινας ως «ανθελληνική» και «αντιχριστιανική».
«Ο αφορισμός δεν είναι εκδήλωσις μίσους και εκδικήσεως, ως θέλουν να τον παραστήσουν εχθροί της Εκκλησίας, αλλά εκδήλωσις αγάπης. Είναι ως μία οδυνηρά χειρουργική επέμβασις προς αποκοπήν μέλους του ανθρώπινου σώματος, ίνα μη το κακόν ως γάγγραινα μεταδοθεί εις ολόκληρον το σώμα».
Ο τότε Μητροπολίτης Φλώρινας, Αυγουστίνος Καντιώτης, είχε προχωρήσει σε επίσημο αφορισμό των ηθοποιών Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, Ζαν Μορό μέχρι και της 14χρονης τότε Δώρας Χρυσικού.
Η Δώρα Χρυσικού στο LIVE NEWS για τον αφορισμό της στα 14
Τζίμης Πανούσης
Την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, τα φώτα πέφτουν στον Τζίμη Πανούση που ήξερε καλά να αγγίζει ευαίσθητες χορδές ορισμένων.
Οι αφίσες παραστάσεών του προκαλούν αντιδράσεις και ο καλλιτέχνης οδηγείται στα δικαστήρια μετά από μηνύσεις σε βάρος του.
Corpus Christi
Το 2012 έξω από το θέατρο «Χυτήριο», αναλαμβάνουν δράση μέλη της εγκληματικής οργάνωσης «Χρυσή Αυγή» που τότε ήταν βουλευτές.
Οι παραστάσεις του Corpus Christi στο θέατρο «Χυτήριο» προκαλούν οργισμένες αντιδράσεις με την επίσημη εκκλησία, να κάνει λόγο για ένα έργο που δυσφημεί τον Ιησού Χριστό.
Επιθέσεις είχε δεχτεί και ο Μίμης Ανδρουλάκης για το βιβλίο του «Μι στη Νιοστή». Το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης μάλιστα είχε απαγορεύσει την κυκλοφορία του βιβλίου στην περιφέρεια της κεντρικής Μακεδονίας, με τον εκδότη και τον συγγραφέα να αντιμετωπίζουν κατηγορίες για «καθύβριση της θρησκείας και του αρχηγού θρησκεύματος.
Το ερώτημα για τα όρια στη τέχνη, εξακολουθεί να διχάζει.
Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, η άγνοια και οι προκαταλήψεις δίνουν θέση πολλές φορές στον φανατισμό, με κόκκινες γραμμές για ορισμένους, άλλοτε τα εθνικά και άλλοτε τα θρησκευτικά σύμβολα.
Ο βανδαλισμός στην Εθνική Πινακοθήκη επανέφερε στο προσκήνιο μια σειρά από εικόνες περασμένων ετών που ενόχλησαν, συζητήθηκαν και σχολιάστηκαν ποικιλοτρόπως.
